[image;173;org|NL|noLink|nvt|Kombos]

Kombos

Landgoed Het Kombos ligt in de driehoek Woudenbergseweg, Scherpenzeelseweg en Parallelweg in Maarsbergen. Het dankt zijn naam aan de voormalige eendenkooi De Kom. Landgoed Het Kombos is ongeveer 40 hectare groot en bestaat sinds 2013 vrijwel volledig uit bos- en natuurterrein. Tot in de zeventiger jaren van de vorige eeuw maakte het deel uit van het Landgoed Maarsbergen.

De belangrijkste cultuurhistorische elementen op het landgoed zijn:

• Het Blauwe Huis: boerderij uit 1849 met fraai gedecoreerde voorgevel
• De Kooisteeg: één van de drie hoofdassen van de zeventiende eeuwse aanleg van de historische buitenplaats Maarsbergen
• De Kom: relict van een eendenkooi uit de zestiende eeuw
• De Zesvoet: verbrede afwateringssloot gebruikt voor het wateren van hout van Landgoed Maarsbergen
• Rabattenbos: bos aangeplant op wallen tussen greppels, o.a. bij de Kom

Bijzonder is de ligging van Het Kombos op de overgang van de stuwheu­vels van de Utrechtse Heuvelrug en het dal van de Gelderse Vallei. In de middeleeuwen was het vooral moerasgebied en nauwelijks van economisch belang. Landbouw was onmogelijk. De enig mogelijke activiteit in zo'n waterrijk gebied was de vangst van eenden in een eendenkooi. De eendenkooi De Kom werd waarschijnlijk al in de zestiende eeuw gegraven en is tot in de achttiende eeuw in gebruik geweest.

Pas vanaf 1700 is het gebied rondom de eendenkooi steeds verder ontgonnen tot landbouwgebied door het gebied beter te ontwateren. Waar het echt moeilijk was om het land in cultuur te brengen, werden bossen aangelegd op rabatten: rechte wallen met daartussen sloten. Door de landbouwactiviteiten het gebied rondom de eendenkooi veel minder nat en onrustiger waardoor de aantrekkelijkheid voor watervogels afnam. De kooiker was uiteindelijk genoodzaakt om te stoppen met zijn activiteiten.

Na 1700 werd de landbouw de belangrijkste economische drager van het Kombos, waarbij zowel akkerbouw (rogge, haver, boekweit en later ook aardappelen) en veeteelt (wei- en hooilanden voor de melkveehouderij) belangrijk waren. In de negentiende eeuw kwam daar de bosbouw nog bij.

In de twintigste eeuw vindt een sterke intensivering van de landbouw plaats. De eigenaren (familie Laporte) vinden dat dit de natuurwaarde van het gebied teveel onder druk zet en besluiten daarom om steeds meer landbouwgrond terug te geven aan de natuur. Belangrijke cultuurhistorische elementen worden gerestaureerd, zoals Het Blauwe Huis in 1994, De Kom in 2003 en de Zesvoet in 2014.

Hoewel de eendenkooi al bijna drie eeuwen niet meer in gebruik is, heeft de Kom een grote waarde voor de omgeving. Dat geldt overigens voor het gehele landgoed. De afwisseling van water, bos en weilanden oefent een grote aantrekkingskracht uit op allerlei (bijzondere) dier- en plantsoorten.